New England Journal of Medicine Dergisi’nde ve ardından Nejm.org’da 17 Mart’ta Ulusal Sağlık Enstitüleri (NIH), CDC, UCLA ve Princeton Üniversitesi bilim insanları ortak imzasıyla yayınlanan makaleyi sizin için çevirdik.
Bilim insanları SARS-COV2’nin (nam-ı diğer Covid-19) aerosollerin içinde 3 saat, bakırda 4 saat, kartonlarda 24 saat, plastik ve paslanmaz çelik üzerinde 2 ve 3 günün üzerine kadar (bulaş riski olduğunu) saptayabildiler. Sonuçlar Covid-19 hastalığına neden olan SARS-COV2’nin stabilitesi (sağlamlığı & istikrarı) hakkında önemli veriler sağlıyor. Öyle ki virüs hem havayoluyla hem de kontamine eşyalara temasla bulaşıyor.
ABD Rocky Mountain Laboratuarları’nın Montana Eyaleti’ndeki Ulusal Alerji ve Enfeksiyon Hastalıkları Enstitüsü’nden bilim insanları SARS’a neden olan (alt tipleri) SARS-COV1 ve SARS-COV2’yi karşılaştırdı. SARS-COV1, şimdi dünya çapında dolaşan varisi (yani COV2) gibi Çin’den ortaya çıktı ve 2002 – 2003 yıllarında 8000’den fazla kişiyi enfekte etti. SARS-COV1 yoğun temas takibi ve vaka izolasyon önlemleri ile ortadan kaldırıldı ve 2004’ten beri hiçbir vaka tespit edilmedi. Yapılan ‘stabilite’ karşılaştırma çalışmalarında 2 alt tipte benzer şekilde davrandı. Bu da ne yazık ki COVID-19 (SARS-COV2) ‘un neden daha büyük bir salgın haline geldiğini açıklayamıyor.
NIH çalışması, enfekte olmuş bir kişiden, öksürme veya nesnelere dokunma gibi bir ev veya hastane ortamındaki günlük yüzeylere virüslerin bulaşını taklit etmeye çalıştı. Bilim insanları daha sonra virüsün bu yüzeylerde ne kadar süre bulaşıcı kaldığını araştırdı ve çalışmalarından ek gözlemleri vurguladılar:
- İki koronavirüsün yaşayabilirliği benzerse, SARS-CoV-2 neden daha fazla vakaya neden oluyor? Ortaya çıkan kanıtlar SARS-CoV-2 ile enfekte olmuş kişilerin semptomları fark etmeden önce (ki tamamen asemptomatik de olabildiği için) veya tanımadan önce (kişi basit bir grip geçirdiğini düşünebilir) virüsü yayıyor olabileceğini düşündürmektedir. Bu da, SARS-CoV-1’e karşı etkili olan hastalık kontrol önlemlerini COVİD-19’a karşı daha az etkili hale getirmektedir.
- SARS-CoV-1’in aksine, SARS-CoV-2 virüs bulaşma vakalarının çoğu, sağlık hizmeti ortamlarından ziyade topluluk ortamlarında gerçekleşiyor gibi görünmektedir. Bununla birlikte, sağlık hizmeti düzenlemeleri de (hazırlıksız olduğu için) hastalığın yayılmasına açıktır, ve SARS-CoV-2’nin aerosollerdeki ve yüzeylerdeki stabilitesi muhtemelen virüsün sağlık ortamlarında bulaşmasına katkıda bulunur.
Bulgular, SARS-CoV-2’nin yayılmasını önlemek için Influenza ve diğer solunum yolu virüslerine karşı alınan benzer önlemlerin uygulanması halk sağlığı profesyonellerini doğrulamaktadır:
- Hasta olan insanlarla yakın temastan kaçının.
- Gözlerinize, burnunuza ve ağzınıza dokunmaktan kaçının.
- Hasta olduğunuzda evde kalın.
- Öksürüğünüzü kapatın veya bir mendile hapşırıp aksırın ve sonra mendili çöp kutusuna atın.
- Sık sık dokunduğunuz nesneleri ve yüzeyleri normal bir ev temizleme spreyi ile silerek temizleyin ve dezenfekte edin.1
Kaynak: 1- N van Doremalen, et al. Aerosol and surface stability of HCoV-19 (SARS-CoV-2) compared to SARS-CoV-1. The New England Journal of Medicine. DOI: 10.1056/NEJMc2004973 (2020). https://www.nih.gov/news-events/news-releases/new-coronavirus-stable-hours-surfaces
Çeviri: Bilim ve Sağlık Komitesi, Dr. Orhun Ali (Not: Parantez içi yapılan ekler, metnin kolayca anlaşılmasını sağlamak için yazılmış olup bana aittir)
