Dünyanın her yerinde hükümetler tarafından açıklanan önlem paketlerinde şirketlerin çıkarlarının toplum çıkarlarının önüne konduğunu görüyoruz. Haber dizimizin üçüncüsünde Çin ve ABD’ye dair genel bilgileri derledik.
Haberimizin en altında #KoronaRaporum: ABD yayınımıza da yer verdik.
Çin Halk Cumhuriyeti
Yeni Koronavirüs Covid-19, 12 Aralık 2019’da Çin’in Wuhan kentinde ortaya çıktı. 140’tan fazla ülkede yayılan virüs yüz binlerce kişiyi enfekte etti ve on binden fazla kişinin ölümüne yol açtı. Covid-19 tüm dünyada hızla yayılırken çıkış noktası olan Çin hastalıkla mücadelede sona gelindiğini, artık hiç yeni vaka bildirilmediğini ve kamusal yaşamın normale dönmeye başladığını açıkladı. İnsan hakları ve demokratik usuller açısından eleştiri alan Çin’de sağlanan başarı ise Mao döneminin getirdiği birikimlere bağlanıyor.
Çin, Acil Müdahale Yasası kapsamında bir acil durum erken uyarı sistemi kurdu ve yerel yönetimlerin belirli hedefli talimatlar vermeleri ve acil durum uyarıları yayınlamalarına izin verdi.
Enfekte olmanın izlenmesi ve çapraz enfeksiyonun önlenmesi
- Şanghay makamları, tüm ofislerin personelin son hareketini kontrol etmesini ve girmek isteyen her bireyin yetkililerin onayına başvurmasını gerektiren bir sistem başlattı.
- Ofis binalarında personel vücut sıcaklığını günlük olarak kontrol etmek için önlemler alınıyordu ve bu prosedürler hızla otellere, büyük mağazalara ve diğer halka açık alanlara genişletildi.
- Pekin ve Şanghay da dahil olmak üzere eyalet hükümetleri, apartman bloklarında bu karantina düzenlemelerini uygulamak için önlemler alan yerel mahalle konseylerine yetki verdi.
- Bazı şehirler, büyük veri teknolojisi (demir yolu ve uçak bileti sistemleri, hastane sistemleri, ofis ve fabrika) tarafından toplanan bilgilerin kullanılması düşünülen bir “ sağlık kodu ” (cep telefonlarında görüntülenen) kullanımını başlattı.
- Wuhan’da, enfeksiyonları tanımlamak ve izole etmek için hemen hemen her hane ziyaret edildi ve Pekin ve Şanghay’da ofis ve fabrika yönetimi, çalışanların vücut ısılarını ve hasta olduğu tespit edilenlerin kimliğini bildirerek yerel yetkililerle yakın işbirliği içinde çalıştı.
Ekonomiye dair
- Şanghay ve Pekin gibi şehirlerde ofisler ve fabrikalar tarafından işlerin yeniden başlaması konusunda rehberlik yayınlandı. Uzaktan çalışmaya, işyerindeki insanların yoğunluğunun düzenlenmesine ve asansör kullanımına ilişkin kısıtlamalara yönelik genelgeler yayınlandı.
- Çinli işverenler, işgüçlerinin en fazla % 50’sinin iş yerlerine katılmasına izin verdiler ve diğerlerinin uzaktan çalışması gerekti.
- Kamusal alanlarda ve özellikle kalabalık işyerlerinde insanların maske takma zorunluluğu sürmektedir.
- İşverenlerin sosyal sigorta priminden muafiyeti için çalışmalar sürmekte. Ciddi şekilde etkilenen küçük ölçekli vergi mükellefleri için vergiden muafiyet, 2020’deki zararlar için maksimum erteleme süresi uzatıldı. Vergi ve sosyal sigorta ödeme tarihlerini erteleme tedbirleri alındı.
- Kamuya ait mülklerde kira alacakları ertelendi.
- Karantina süresi boyunca fabrikalarda üretime ara verildi. 17 Mart itibariyle işletmelerin yüzde 90dan fazlası yeniden açıldı.
Amerika Birleşik Devletleri
ABD’nin New York City şehrinin Queens semtinde bir Amazon işçisinin Covid-19 testinin pozitif çıktığı iddia edildi. Queens’te bulunan Amazon şubesinde çalışan işçiler çarşamba akşamı bir işçinin koronavirüse yakalandığını belirten bir mesaj aldı. Tıpkı İtalya’da olduğu gibi ABD’de de koronavirüs endişesi ile insanlar evde kalmayı tercih etti. Bu da Amazon gibi şirketlerin işçilerini daha sıkı çalıştırmalarına yol açtı. Ama Amazon işçileri zorla çalıştırmalara karşı iş bırakma eylemleri yapıyor.
New York eyaletinde yeni yasaya göre işçilerin hakları neler?
- 100 veya daha fazla işçisi olan şirketler ve devlet daireleri 14 günlük ücretli izin hakkı verecek.
- 11-99 arası işçi bulunduran şirketler 5 gün ücretli izin hakkı verecek.
- 10 veya daha az işçi çalıştıran şirketler ise sigortaların farklı avantajlarından faydalanabilecek.
Washington, DC – Cumhuriyetçiler önderliğindeki ABD Senatosu, ABD Başkanı Donald Trump tarafından Amerikalılar için ücretsiz koronavirüs testini garanti eden ve salgından etkilenen ailelere ve işçilere yardım sağlayan bir tasarıyı onayladı.
Yetkililer, aynı zamanda Kongre’nin ABD ekonomisine bir trilyon dolara varan daha büyük bir önlem geliştirmek için Trump yönetimi yetkilileriyle çalışmaya başladı.
Yeni bir Marist anketine göre, her beş Amerikalı işçiden biri işini kaybetti veya işçilerin çalışma saatleri azaltıldı. Ülke genelindeki işletmeler acil sağlık durumuna yanıt olarak işyerlerini kapatmak zorunda kaldı veya personel sayısını azalttı.
Şu anda işverenlerinden hastalık izni alamayan çoğu işçi, salgın nedeniyle calışamıyorlarsa fatura altında 14 günlük ücretli izin alacaktır. 50 çalışanın altında işçisi olan işletmeler bu şarttan muaf tutulabilir.
Tasarıda beş yüzden fazla çalışanı olan şirketlerden bahsedilmiyor. DOL istatistiklerine göre, büyük şirketlerdeki her 10 çalışandan birine hastalık izni ödenmiyor.
Tasarıda, okulları kapalı çocuklu çalışanlar için 12 haftalık ücretli aile izni (kişinin ücretinin üçte ikisine kadar) sağlanıyor. Bu ücretin sınırı günlük 200 dolar olacak.
Bağımsız çalışanlar ve serbest meslek sahipleri federal vergi kredisi yoluyla benzer faydalar elde edecekler.
Trump virüs hakkında koronavirüs ya da Covid-19 değil, ısrarla “Çin Virüsü” diyerek ırkçılık yapıyor ve Çin’i suçluyor.
22 Mart 2020 tarihi itibari ile ABD’deki vaka sayısı 26 bin 747’ye ulaştı ve 340 kişi hayatını kaybetti.
Hazırlayan: Çeviri Komitesi
ABD Kaynak 1: https://www.worldometers.info/coronavirus/#countries
ABD Kaynak 2: https://www.democratandchronicle.com/story/news/2020/03/12/coronavirus-and-paid-leave-what-my-rights-new-york-employee/5012577002/
ABD Kaynak 3: https://www.theatlantic.com/health/archive/2020/03/amazon-warehouse-employee-has-coronavirus/608341/v
ABD Kaynak 4: https://www.aljazeera.com/news/2020/03/congress-passes-coronavirus-aid-families-workers-200318182816662.html
